Fizik muayene

yazar: PD Dr. med. Gesche Tallen, erstellt am: 2007/07/02, editör: Maria Yiallouros, Yayın İzni: Prof. Dr. med. Ursula Creutzig, Dr. med. Ebru Saribeyoglu, türk tercüman: Sait Kont, Last modification: 2015/04/28

Her tedavi başlangıcından evvel ve kural olarak her tanı yani teşhis yönteminden önce hastanın fiziksel / nörolojik muayenesi yapılır. Bu muayene ağrı verici değildir. Doktorlar hastayı özenle incelerler, vücudunun belirli bölgelerini elle muayene ederler ve bu sırada çeşitli aletler kullanırlar: Kan basıncını ölçmek için bir tansiyon aleti; kalp, akciğer ve karnı dinlemek için bir stetoskop; ağız, göz ve kulakları incelemek için küçük bir lamba; refleksleri kontrol etmek için bir refleks çekici.

Ayrıca hastanın yaşı ve durumu el verdiği ölçüde bazı vücut fonksiyonlarının muayenesine kendisinin de katkıda bulunması istenir, örneğin kısa bir süre nefesini tutmak, tek ayak üzerinde hoplamak, ağzını tam açmak gibi.

Muayene her hasta için genellikle aşağıdaki özelliklerin kontrolünü içerir:

  • Hayati belirtiler (genel sağlık durumu, beslenme durumu, bilinç durumu, nabız, tansiyon, dakika solunum sayısı, vücut ısısı)
  • Gelişme durumu (vücut ağırlığı, boy, kafa çevresi, küçük çocuklarda bıngıldak, çocuğun gelişme evreleri, davranış)
  • Cilt (renk, cildin görünüşü, örneğin nörofibromatoz tip 1 (NF 1) durumunda olduğu gibi leke benzeri olası anormallikler olup olmadığı)
  • İskelet (duruş, kafa şekli, omurganın görünüşü, hareketliliği ve bası ile ağrı varlığı, kol, bacak, el ve ayak kemiklerinde olası anormallikler, eklemlerin görünüşü ve hareketliliği ve olası bozuklukları)
  • Ağız, Boğaz (ağız içi, dişler, damak, gırtlak)
  • Burun
  • Kulaklar (işitme kanalı ve kulak zarının görünüşü)
  • Kalp (kalp sesleri), akciğer (nefes alıp verme), karın (görünüş, bası ile ağrı, bağırsak sesleri, karaciğer ve dalağın elle muayenesi)
  • Bel ve kalça bölgesi (vurarak ağrı kontrolü; ağrı hissedilirse örneğin böbrek hastalığına işaret edebilir)
  • Cinsel organlar (olgunlaşma durumu, olası gelişimsel bozukluklar)
  • Makat (olası gelişimsel bozukluklar)
  • Beyin sinirleri („Merkezi sinir sisteminin yapısı ve fonksiyonu“ bölümüne ve orada „Beyin kökü ve beyin sinirleri“ kısmına bakınız)
  • Kas kuvveti ve kas gerginliği (felç durumu ve derecelenmesi)
  • Refleksler („Merkezi sinir sisteminin yapısı ve fonksiyonu“ bölümüne ve orada „Omurilik ve sinirleri“ kısmına bakınız)
  • Duyu muayenesi (örneğin yumuşak, sert, sivri, kesici değil, sıcak, soğuk; gövde, ayaklar ve kollar üzerinde harf veya sayıları tanımak)
  • Koordinasyon (yürüme, tek ayak üzerinde durma, hoplama, çizgi üzerinde yürüme, el yazısı ve diğer muayene noktaları)
  • Dil ve konuşma (kelimelerin seslendirilmesi, cümle düzeni, kelime haznesi)

Dipnot: Her doktorun kendine özgü bir tarzı vardır. Bu nedenle çocuğunuzun fizik muayenesi burada belirtilenden değişik bir şekilde gerçekleşebilir. Burada belirtilenden değişik gerçekleştirilen bir uygulama, daha az özenli bir muayene sayılmamalıdır.